Onderzoek: AI steeds meer in trek voor maken van vakantieplannen ‘Kunstmatige intelligentie maakt leven makkelijker, maar niet veiliger’
AI is steeds meer in de gratie voor het maken van vakantieplannen en voor het zoeken naar reviews en aanbevelingen bij het kopen van producten. Tegelijkertijd groeit het aantal mensen dat stelt dat kunstmatige intelligentie ons leven niet veiliger maakt.
Dit zijn enkele opvallende conclusies uit de nieuwe AI Barometer* van marktonderzoeksbureau MSI-ACI Europe. Bij dit representatieve onderzoek, de derde in een reeks, is onder 1.031 volwassen Nederlanders het sentiment rondom kunstmatige intelligentie onderzocht.
Meer en meer mensen gebruiken AI voor privédoeleinden, zo blijkt. Meer dan tweederde (68 procent) van de ondervraagden maakt er gebruik van, waar dit in december 2024 nog 47 procent was. Het inzetten van kunstmatige intelligentie is vooral populair bij activiteiten om het leven leuker of makkelijker te maken.
Hulplijn voor aanbevelingen
Drie op de tien Nederlanders gebruikt Open AI, bijvoorbeeld, voor aanbevelingen bij de aankoop van iets. In december vorig jaar betrof dit nog maar ruim één op de tien. Verder is de technologie in de gratie voor het maken van vakantieplannen. Het percentage ondervraagden dat het voor dat doel benut, steeg van 9 procent in december vorig jaar naar 22 procent nu. Ook bij het maken van Sinterklaasgedichten biedt AI uitkomst. Bijna drie op de tien ondervraagden besteedt het rijmen op die manier uit.
Ook de (potentiële) rol als vertaler en vriend groeit. 79 procent van de respondenten zegt AI te overwegen als hulpmiddel om makkelijker met andere mensen die een andere taal spreken, te communiceren – een groei van 6 procentpunt ten opzichte van december 2024. Verder denkt een kwart van de ondervraagden er serieus over om AI te gebruiken als vriend, als virtueel contact om mee te praten als er niemand is.
Kritisch sentiment
Duidelijk is ook dat er grenzen zitten aan het toepassen van AI, bijvoorbeeld als het gaat om de creativiteit ervan. Zo zien Nederlanders het niet zitten dat AI de rol van een muziekartiest over gaat nemen. Met de stelling ‘Het lijkt me leuk als nieuwe muziek niet alleen door artiesten, maar ook door AI wordt ontwikkeld’ is 58 procent van de Nederlanders het oneens. En ook op films die uitsluitend door AI zouden zijn gemaakt (en waar dus geen acteurs of actrices in spelen) is men kritisch: 47 procent zou daar nooit naartoe gaan. Ter vergelijking: in mei van dit jaar was dit nog maar 41 procent.
Daarnaast speelt mee dat we ons steeds meer afvragen: klopt het wel wat AI ons vertelt? De vrees dat door AI de hoeveelheid nepnieuws op social media toeneemt, groeit. 69 procent is het daar inmiddels mee eens. Eenzelfde trend is zichtbaar bij de vraag of AI ons leven veiliger maakt. 46 procent is het daar niet mee eens, waar dit in mei van dit jaar nog 41 procent was. Daarnaast stijgt het aantal Nederlanders dat berichten wil controleren op herkomst en feiten significant. Liefst 39 procent zegt ‘zeker’ de behoefte te voelen om informatie van AI te factchecken, terwijl dit in mei van dit jaar nog 34 procent was. Vooral Nederlanders onder de 45 jaar hebben de neiging om informatie te checken.
‘Keuzestress verminderen’
Hoogleraar Computerwetenschappen aan de Vrije Universiteit Amsterdam, Felienne Hermans, kan de uitkomsten wel verklaren. Volgens de AI-expert gebruiken Nederlanders veelvuldig Chat GPT (of andere tool) om dingen te vermijden die we moeilijk vinden. “Als je een vakantie wil regelen, is er een overdaad aan informatie en opties. Zoek je een leuk hotel in Noord-Italië, dan zijn er wel honderd opties. Vraag je het aan ChatGPT, dan krijg je één antwoord. Het is misschien niet eens het leukste hotel, maar het vermindert wèl de keuzestress.”
Dat AI niet kan opboksen tegen menselijke creativiteit, vindt Hermans niet verbazingwekkend. “Bij AI ziet alles er geweldig uit. Artiesten zijn slank, hebben geen rimpels. Maar kunst hoeft niet altijd mooi en gelikt te zijn. Het mooie van kunst is dat je ziet dat mensen er moeite in hebben gestoken. Dat heeft ook met authenticiteit te maken. We hebben liever een echte stem die hier en daar hapert dan de perfecte autotune.”
*De AI Barometer is een periodiek, representatief onderzoek onder Nederlanders van 18 jaar en ouder. Hierbij wordt telkens de ‘temperatuur’ van de Nederlandse samenleving gemeten als het gaat om AI-toepassingen in de privésfeer, op het werk en binnen het onderwijs.
Over MSI-ACI Europe
MSI-ACI Europe is een Europees marktonderzoeksbureau dat consumentengedrag in kaart brengt. Het bedrijf beschikt over 25 jaar internationale ervaring. Het bedrijf heeft vestigingen op Schiphol, in Belgrado en Londen.
