Welke brandblusser koop je voor camper of caravan?

Ik, als vrijwillig brandweerman, vind het geen overbodige luxe om in je camper of caravan een brandblusser te monteren. In sommige Europese landen (Andorra, België, De Baltische staten, Griekenland, Polen, Roemenië en Turkije) is een brandblusser in de camper verplicht. Campers en caravans zitten tegenwoordig vol met apparatuur en brandbare materialen en als het misgaat dan gaat het ook goed mis. Een beginnend brandje kun je met een brandblusser prima baas en als je daarmee veel schade en leed voorkomt, is dat de investering zeker waard.

Er zijn diverse soorten brandblussers op de markt met allemaal hun eigen voor- en nadelen. De meest verkochte types zijn de schuimblusser en poederblusser. Een minder gebruikte brandblusser is een kooldioxideblusser, ook wel C02 blusser of koolzuursneeuwblusser genoemd.

Uitleg over brand

Om te bepalen welke brandblusser het meest geschikt is, ga ik je eerst wat uitleggen over brand. Voor een brand zijn er drie essentiële factoren nodig om te kunnen ontstaan of te blijven bestaan. Dat zijn: brandstof, temperatuur en zuurstof. Als er voldoende brandstof en zuurstof aanwezig is en de brandstof komt op de ontstekingstemperatuur dan begint het te branden. Wanneer 1 van deze niet (meer) aanwezig is, dan zal de brand niet ontstaan of doven (als je er minstens één wegneemt met bijvoorbeeld water of een brandblusser).

Naast deze drie factoren zijn er nog twee factoren die invloed hebben op de brand en dat zijn de mengverhouding (brandstof/zuurstof) en de aanwezigheid van een katalysator (een stof die de snelheid van een chemische reactie beïnvloedt zonder zelf verbruikt te worden).

De werking van de brandblussers is gebaseerd op het wegnemen van één of meerdere factoren om daarmee het brandproces te beïnvloeden.

Branden zijn te onderscheiden in 5 soorten

Branden zijn gecategoriseerd in 5 brandklassen. Deze klassen worden met letters aangeduid welke ook op brandblussers terug te vinden zijn. Zo kun je snel zien of de brandblusser die je in je handen hebt geschikt is om de brand waar je voor staat mee te blussen.

Brandklasse A
Vaste stoffen zoals: hout, papier en kunststof.
Blusmiddelen: brandslanghaspel, poederblusser, sproeischuimblusser en een blusdeken.

Brandklasse B
Vloeibare stoffen zoals: benzine, dieselolie, alcohol en aceton.
Blusmiddelen: sproeischuimblusser, CO2 blusser of poederblusser.

Brandklasse C
Gassen zoals: butaan, propaan, LPG, aardgas.
Blusmiddel: poederblusser.

Brandklasse D
Metaal zoals: aluminium, metaal, magnesium.
Blusmiddelen: Metaalbrandblusser (een soort poederblusser).

Brandklasse E
Elektriciteitsbranden. Brandklasse E is in Nederland vervallen omdat elektriciteit wel een oorzaak van brand kan zijn, maar zelf niet brandt.
Blusmiddel: C02 blusser (tot 1000 volt).

Brandklasse F
Olie en vetten zoals: bakolie, frituurvet of motorolie.
Blusmiddelen: Vetblusser of een sproeischuimblusser (ABF-variant).

Welke brandblussers zijn er en wat zijn de voor- en nadelen?

Sproeischuimblussers

(Sproei)schuimblussers zijn heel geschikt voor het blussen van A en B branden. Het schuim heeft een koelend effect op de brand en dekt de brand af waardoor er geen zuurstof meer bij kan komen.

Voordelen schuimblusser
– Weinig nevenschade
– Langere blusduur
– Eenvoudig te bedienen
– Ook geschikt voor elektrische installaties tot 1000 volt

Nadelen schuimblusser
– Niet alle blussers zijn vorstbestendig (de wat duurdere ABF-blusser zijn dat wel)
– Duurder in aanschaf
– Niet geschikt voor gasbranden (klasse C)

Poederblussers

Deze brandblussers zijn geschikt voor het blussen van A, B en C branden. Het poeder bestaat uit heel fijn chemisch zout en dat heeft een negatief katalytisch effect op de brand waardoor hij gesmoord wordt. Daarnaast smelt het poeder vast waardoor het een afdekkend effect heeft, zodat zuurstof minder goed bij het vuur kan komen.

Voordelen poederblusser
– Goed bluseffect
– Langere worplengte dan andere blussers
– Vorstbestendig
– Relatief goedkoop

Nadelen poederblusser
– Veel nevenschade omdat de zouten in het poeder elektronica en metalen aantasten
– Het poeder kan gaan klonteren (te verhelpen door de blusser af en toe om te keren)
– Weinig tot geen koelend effect
– Kortere blustijd

C02 blusser

Een C02 blusser is geschikt voor het blussen van B branden. Het blusmiddel heeft een verstikkende en koelende werking. De zuurstof wordt verdreven en daardoor dooft de brand. De blusstof uit deze brandblusser komt met -80 graden Celsius naar buiten, maar daar schuilt ook het gevaar dat je zelf letsel overhoudt door bevriezing.

Voordelen C02 blusser
– Geen enkele nevenschade
– Geschikt voor elektriciteitsbranden

Nadelen C02 blusser
– Korte blustijd
– Het blusmiddel vervliegt snel
– Relatief duur
– Verstikkend voor mens en dier
– Zware blusser

Lith-Ex AVD-blusser

Een Lith-Ex AVD-blusser is een speciale blusser om (lithium-ion) accu’s te blussen en onder controle te houden. De blusser is alleen geschikt voor A (vaste stoffen) branden.

Voordelen Lith-Ex AVD-blusser
– Weinig nevenschade
– Geschikt voor (lithium-ion) accubranden

Nadelen Lith-Ex AVD-blusser
– Duurder in aanschaf
– Niet vorstbestendig

Heb je een accubrand in je camper of caravan, dan heb ik eigenlijk maar één advies en dat is zo snel mogelijk naar buiten en 112 bellen.

Een brandende accu verspreidt zeer giftige gassen (o.a. waterstofluoride) en vult een kleine ruimte als van een camper of caravan snel. Daarnaast kunnen accu’s exploderen. Met een gewone brandblusser een accu blussen heeft geen of weinig effect.

Het is verstandig om e-bike accu’s buiten de camper of caravan op te laden, mits dat wel verantwoord kan. Lees ook: 4 tips om een accubrand te voorkomen.

Blusdeken

De blussende werking van een blusdeken is afdekking (wegnemen van zuurstof). Met een blusdeken kun je heel snel een kleine beginnende brand blussen maar je bent beperkt en je moet oppassen dat je jezelf niet verbrandt. Een blusdeken is goedkoop en neemt niet veel ruimte in. Voor de prijs hoef je het niet te laten dus als extra blusmiddel aanschaffen is een optie maar bedenk wel dat hij lang niet zo effectief (en veilig) is als een brandblusser.

Blusdekens zijn o.a. te koop op Bol.com.

Is een (jaarlijkse) keuring verplicht?

Brandblussers die privé gebruikt worden hebben geen onderhoudsplicht. Deze brandblussers kun je zelf controleren door regelmatig de manometer (drukmeter) op de blusser te controleren. Zolang de naald in het groen staat, heeft de blusser voldoende druk om volledig leeggespoten te kunnen worden. Controleer je blusser ook op uitwendige schade aan het vat.

Conclusie

In een camper of caravan heb je eigenlijk alleen te maken met branden in de categorie A, B, C en in lichtere mate F (motorolie bij campers). Dat maakt de keuze voor de juiste brandblusser al wat overzichtelijker.

Een C02 blusser heeft te weinig blussende werking op vaste- en vloeistof branden en daarnaast is de verstikkende werking zo groot dat de kans bestaat dat je niet levend je camper of caravan uitkomt. Die raad ik dus ten strengste af.

Een poederblusser is het meest veelzijdig, maar geeft veel (onzichtbare) nevenschade. Deze nevenschade komt meestal wat later aan het licht en wordt niet vergoed door de verzekeraar, dus een poederblusser adviseer ik ook niet echt.

Een Lith-Ex AVD-blusser is de enig echt geschikte blusser voor accu branden, maar is alleen effectief bij vaste stof branden, is niet vorstbestendig en duurder ten opzichte van de andere blussers.

Een (sproei)schuimblusser heeft dan weliswaar geen effect bij een gasbrand maar qua blussende werking op vaste- en vloeistof branden voldoet hij wel weer heel erg goed. Je hebt daarnaast vrijwel geen nevenschade.

Als je dan toch een gasbrand hebt volsta je meestal al door de gasfles dicht te draaien. De brand die dan eventueel overblijft, is dan heel goed te temmen met een schuimblusser. Het is overigens niet verstandig om een gasbrand te doven zolang het gas nog stroomt, er ontstaat dan de kans op een explosie.

Mijn advies

Mijn advies is om een (vorstbestendige) ABF-schuimblusser (vast, vloeistof en vet) van ten minste 2 liter aan te schaffen. Hoe groter de inhoud hoe langer de blustijd.

Hieronder staan een aantal schuimblussers die online te koop zijn en goed voldoen:

• Flameline ABF-schuimblusser 2 liter vorstvrij (blustijd +/- 12 seconden)
• SAVS ABF-schuimblusser 2 liter vorstvrij (blustijd +/- 12 seconden)
• Ecofex ABF-schuimblusser 6 liter vorstvrij (blustijd: +/- 45 seconden)
• SAVS ABF-schuimblusser 6 liter vorstvrij (blustijd: +/- 45 seconden)

Waar monteer je de blusser in de camper of caravan

De beste plek om een brandblusser in je camper of caravan te monteren is bij de deur en dan wel zo dat je de blusser veilig van buitenaf kunt pakken. Wanneer er brand uitbreekt zorg je er eerst voor dat je jezelf (en anderen) in veiligheid brengt en dat is buiten.

Dan pas ga je overwegen of je veilig een bluspoging kunt gaan doen. Van buitenaf via de deur of een raam is dan altijd het beste omdat je dan altijd snel terug kunt trekken als de rook en/of hitte te hevig worden.

Je eigen veiligheid is het allerbelangrijkst

Het is zuur als je je geliefde camper of caravan in vlammen op ziet gaan. Maar tegen beter in risico’s nemen, met mogelijk letsel of erger als gevolg, is geen optie. Als je merkt dat het blussen geen of te weinig effect heeft of de rook en/of hitte zijn te hevig, staak dan je bluspoging en breng jezelf in veiligheid.

Tips

Stop direct met blussen zodra de vlammen gedoofd zijn, dan houd je nog wat blusmiddel over voor het geval de brand weer oplaait.

Als het je gelukt is om de brand te doven dan is het wel verstandig om toch nog even de brandweer te bellen (als dat al niet gedaan was) voor een nacontrole. De brand kan nog ergens tussen zitten en later weer oplaaien.

Maak de camper of caravan stroomloos en draai de gaskraan dicht. Zet alle ramen en deur(en) open en blijf buiten wachten totdat de concentratie koolmonoxide, die altijd hoog is na een brand, weer gezakt is. Als je een koolmonoxide detector hebt, wacht dan tot deze gestopt is met alarmeren.

Ik ben misschien een beetje doorgeschoten wat betreft mijn uitleg maar ik hoop wel dat het wat duidelijkheid heeft gegeven voor het maken van een keuze voor de meest geschikte brandblusser voor je caravan of camper. Nog meer over brand en de brandweer kun je vinden op de brandweer startpagina.

Brandblussers zijn online te koop op: Bol.com en Conrad.nl (let erop dat de blusser die je aanschaft wel vorstbestendig is, als je hem in de caravan/camper wilt laten hangen als hij in de stalling staat).

 4.9/5 (133)